Paleo diyeti adını paleotik çağdan almıştır ve ilkel zamanda yaşamış bireylerin beslenme şekli gibi beslenmeyi amaçlar. Bir diğer adı da taş devri diyetidir.
Paleo diyetinde amaç sadece doğal gıdalar ile beslenmektir. İşlenmiş gıdalar, hazır ürünler, fast food tarzı gıdalar, paleo diyeti yapan kişinin hayatından tamamen çıkmak zorundadır. Peki paleo diyeti nasıl yapılır? Paleo diyetini etkili hale getirmek için neler yapılmalıdır?
İçerisindekiler
Paleo Diyeti Nedir?
Paleo diyetinde diyeti yapacak kişi kendini taş devrinde yaşayan biri gibi hayal eder. Yedikleri içtikleri de bu felsefeye dayanarak belirlenir. Taş devrinde yaşayan biri nasıl avcılık ve toplayıcılık ile besleniyorsa paleo diyetini yapan kişi de buradan esinlenerek beslenir.
Taş devri döneminde her şey mevsimine göre yendiği için paleo diyetinde mevsiminde yemek altın bir kural halindedir. Taş devri döneminde insanlar etle beslendiği için ve mevsimine göre bitkiler ve meyvelerle beslendiği için bu diyette de aynı şekilde beslenmek esas alınmıştır. Yalnız sebze ve meyvede kısıtlama söz konusu değildir.
Taş devrinde süt ve süt ürünleri henüz yapılmaya başlamadığı için süt ve süt ürünleri tüketimi paleo diyetinde kesinle yasaktır. Aynı zamanda un, tuz, şeker olarak bilinen üç beyazdan da uzak durulması gerekir. Ekstra olarak besinler olabildiğince çiğ yenmelidir.
Paleo Diyeti Nasıl Yapılır?
Paleo diyeti yapmak isteyen kişi öncelikle bu diyetin sadece kilo verene kadar uygulanacak bir diyet olmadığını bilmesi gerekir. Paleo diyetinde tamamen ilk insanların yaşam şekline yani insanın kendi özüne dönmesi gerekir. Bu nedenle çok uzun zaman uygulanacak bir diyettir.
- Paleo diyetinde karbonhidrat içeren yiyeceklerden uzak durulması gerekir. Buğday ürünleri, bakliyatlar, nişasta içeren gıdalar tamamen kesilecektir. Aynı zamanda patates gibi karbonhidrat içeren sebze ve meyve tüketimi de yasaktır.
- Marketlerden alınan işlenmiş gıdalar da paleo diyetinde uzak durulması gereken gıdalardır. Marketlerde bulunan yağlar, şekerler, katkı maddesi içeren ürünler, koruyucu içeren gıdalar gibi tüm ürünlerin tüketimine son verilesi gerekir.
- Yağ seçimi de bu diyette çok önemlidir. Çünkü yapılacak yemekler az da olsa yağ içerecektir. Bu nedenle doğal yağlar kullanmakta fayda vardır. Et, balık ve tavuk ürünlerinin kendi yağları dışında sebze pişirmek için doğal zeytin ve mısır yağları da kullanılabilir. Fakat kesinlikle margarinlerden uzak durmak gerekir.
- Bu diyette protein vücudun alacağı gıdaların birçoğunda vardır. Bu nedenle paleo diyeti yapan kişiler kısa zamanda kas kazanabilir. Taş devri zamanında olduğu gibi bol bol protein le beslenip hareket etmek kısa zamanda kas kazanımı sağlayacaktır.
- Vücut çok fazla protein alacağı için bu diyette sebze yemek bir o kadar önemlidir. Vücudun lif dengesini korumak için nişasta içermeyen sebze ve meyvelerden bol bol yemek dengeyi koruyacaktır.
Paleo Diyeti Nasıl Etkili Hale Getirilir?
Paleo diyetini etkili hale getirmek için pek çok yöntem vardır. Bu diyette yasaklı gıdalar tüketilmeyip her şey doğru bir şekilde yapılsa da bazı püf noktalara dikkat ederek diyet daha etkili hale getirilebilir.
- Soğan sarımsak gibi bünyeyi güçlendiren besinler almak paleo diyeti daha etkili hale getirir.
- Su tüketimi oldukça önemlidir. Paleo diyeti yapan kişi günde en az 2,5 litre su içmelidir.
- Paleo diyetinde tüketilen ürünlerde D vitamini miktarı az olacağı için bu ihtiyacı karşılamak amacıyla güneşten yardım almak en etkili yoldur.
- Baklagiller ve tahıl tüketimi çok az olmalıdır. Eğer tüketilmek zorunda kalınırsa suda bekletilerek nişasta gibi içinde bulunan tüketilmemesi gerekenler ayrıştırılmalıdır.
- Paleo diyeti yapan kişi alkol tüketiyorsa kesinlikle bırakmalıdır. Özellikle bira gibi arpa tarzında gıdalar içeriyorsa kesinlikle tüketilmemelidir.
- Uyku bu diyetteki en önemli unsurlardan biridir. Beş ila sekiz saat arasında uyumak ve zamanın geri kalanını değerlendirmek önemlidir.
- Yapılan yemekler az pişmiş olmalıdır. Özellikle et, tavuk ve balık ürünlerini haşlanmış olarak tüketmemek gerekir. Bu ürünlerin kendi yağıyla ızgara yapmak ya da buğulama tarzında pişirmek daha sağlıklı olacaktır. Sebzelerde de doğal yağlar kullanılmalıdır.
- Paleo diyetinin etkisini arttırmak için diyet ile spor yapmak daha sağlıklı olacaktır.
Paleo Diyetinde Tüketilmemesi Gereken Gıdalar Nelerdir?
Paleo diyetinde tüketilmemesi gereken gıdalar oldukça fazladır. Bu konuda alınan gıdanın sağlıklı olup olması önem teşkil etmez. Önemli olan taş devrinde tüketilip tüketilmemesidir.
- Süt ve süt ürünleri sağlıklı olup tüketilmemesi gereken gıdalar arasındadır.
- İşlem görmüş şarküteri ürünlerinin tüketimi yasaktır.
- Tahıllardan elde edilmiş, bulgur, makarna, pirinç gibi ürünler tüketilmemelidir.
- Abur cubur olarak nitelendirilen atıştırmalıklar kesinlikle yasaktır.
- Meyve suyu, çay, kahve, asitli içecekler paleo diyetinde tüketilmemelidir.
- Turşu, hazır garnitür, salamura ürünler gibi aşırı tuzlu gıdalardan uzak durulmalıdır.
- Bakliyat ürünleri tüketiminden uzak durulmalıdır.
- Margarin gibi trans yağlar tüketilmemelidir.
- Yapay tatlandırıcı, renklendirici içeren gıdaların yenmesi söz konusu değildir.
- Yumurta tüketimi yasaktır. Özellikle çiğ yumurta yenmemesi gerekir.
Paleo Diyetinin Faydaları Nelerdir?
Paleo diyetinin faydaları tahmin edildiğinden daha fazladır. Tamamen doğal ve sağlıklı beslenmeyi amaçladığı için ve işlenmiş gıdalardan, fast food ürünlerinden uzak durmak gerektiği için faydaları kısa zamanda hissedilecektir.
- Paleo diyeti sayesinde doğal olmayan ve trans yağlar kullanılmadığı için aynı zamanda alkol ve sigara tüketimi yasak olduğu için kanser riskli de çok azalacaktır.
- Sağlıklı bir şekilde beslenilip spor yapmaya teşvik ettiği için olası akciğer ve kalp hastalıklarını olabildiğince azaltır.
- Diyabet ve şeker hastalıklarının önüne geçmek için birebirdir.
- Tansiyon ve kolesterol hastalıklarının önüne geçmek için uygun bir diyettir.
- Doğal gıdalarla beslenme gerçekleşeceği için bağışıklık sistemini güçlendirir ve grip gibi basit hastalıkların önüne geçer.
- Paleo diyeti insülin seviyesini düzenler. Karbonhidrat alımı son derece az olacağı için yağ sadece vücuttaki depolarda olacaktır ve yakılacak yağlar vücutta birikmeyecektir.
Paleo Diyetinin Zararları Nelerdir?
Paleo diyetinin zararları vücuda olduğu kadar cebe de etki eder. Fazla zararı olmasa da besin kısıtlamasına gidildiği için zarar verici durumlar olabilir.
- Paleo diyeti bazı kişiler tarafından sadece hayvansal gıda alımı olarak algılanmaktadır. Bu çok yanlış bir düşüncedir. Eğer bu diyette sadece hayvansal gıdalar ile beslenilirse lif alımı az olacağı için sindirim sistemi hastalıklarına yol açabilir.
- Süt ve süt ürünleri, yumurta ve kuruyemiş gibi sağlıklı olan gıdalar maalesef paleo diyetinde yasaklı ürünler arasındadır. Bu nedenle faydası görülen gıdaların tüketilmemesi bazı vitamin ve minerallerin eksik kalmasına yol açar. Buna fırsat vermemek için neyden ne kadar yenildiğine çok edilip dengeli bir şekilde beslenmek çok önemlidir.
- Paleo diyeti yapan kişiler, diyeti tam olarak uygulamak istediklerinde protein değeri fazla ve ucuz olan süt, yumurta gibi gıdalar tüketmeyecekleri için proteini hayvansal gıdalardan almak isteyecekler ve bu da daha masraflı bir diyet olmasına yol açacaktır.
- Süt ve süt ürünlerinde bol miktarda kalsiyum vardır. Aynı şekilde tahıllarda bol miktarda B vitamini içermektedir. Bu nedenle paleo diyeti yapan kişiler bu vitamin ve minerallerden mahrum kalacağı için çeşitli hastalıklara yakalanabilirler. Diş çürümesi, karaciğer hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları, ağız kokusu, kemik hastalıkları görülebilecek hastalıklardan bazılarıdır.
Paleo Diyeti İle Zayıflayanlar ve Yorumları
Mağara diyeti olarak da bilinen taş devri diyeti; modern yaşamın getirdiği zararları hisseden pek çok kişinin uyguladığı beslenme yöntemlerinden birisidir.
Paleo diyeti ile zayıflayanlar Ekşi Sözlük ve Kadınları Kulübü gibi platformlarda tecrübelerini paylaşmaktadır. Dikkat çeken en önemli nokta ise kişilerin Paleo diyetine başladıktan sonra yaşam enerjilerinde bir artış olduğudur. Kronik yorgunluk, halsizlik, mutsuzluk gibi sorunlar ortadan kalkarken kilo vermek de kolaylaşmaktadır.